غار نمک (طولانی‌ترین غار نمکی جهان)

غار نمک، طولانی‌ترین غار نمکی جهان در جزیره قشم

یکی از عجایب هفت‌گانه خلیج‌فارس در 90کیلومتری جزیره قشم قرار دارد. غاری از نمک با ارتفاع تقریبی 237متر از سطح دریا که نتیجه فعالیت‌های طبیعی زمین است.

این منظره طبیعی گردشگران زیادی را به خود جذب کرده است به‌گونه‌ای که مسئولان سعی دارند برای محافظت از غار نمکی که بخشی از ژئوپارک جزیره قشم است آن را به یک منطقه توریستی یا بیمارستان بیماری‌های تنفسی تبدیل کنند.

البته گفته می‌شود بعضی از گردشگران سبب تخریب زیادی از دیواره‌های آن شده‌اند؛ زیرا هریک به یادگار بخشی از دیوار غار را تکه‌تکه کرده و با خود برده‌اند.

 

 

به‌هرحال اگر دوست دارید با غار نمکی قشم بیشتر آشنا شوید این مطلب را که طی سرفصل‌های زیر تدوین‌شده است مطالعه کنید تا به اعجاز این غار بیشتر پی ببرید:

• طولانی‌ترین غار نمکی جهان در قشم
• غار نمک چگونه شکل گرفته است؟
• گردش در غار نمکی نیازمند تجهیزات است
• آیا غار نمکدان قشم، تنهای غار نمکی ایران است؟
• غارهای حیرت‌انگیز نمکی در سایر کشورها
• غار نمکی چگونه به درمان بیماران تنفسی کمک می‌کند؟
• آزمایشات انجام شده روی خاصیت درمانی غارنمک
• خاطره‌ای از سفیر ایران در جمهوری آذربایجان در رابطه با غارهای نمک
• چه کسانی نباید به غار نمکی بروند؟
• به چه کسانی رفتن به غار نمک توصیه می‌شود؟
• بهترین فصل استفاده از غارهای نمک
• رستوران نمک

 

طولانی‌ترین غار نمکی جهان در قشم

جزیره قشم یکی از مناظق دیدنی کشور به شمار می‌آید که در خود مناظر طبیعی بسیاری را جای داده است. پس از دره ستارگان، غار نمک که بومیان آن را نمکدان می‌نامند یکی از جذاب‌‌ترین و حیرت انگیزترین مکان‌های این جزیره است.

برای رسیدن به طولانی‌ترین غار نمکی جهان باید 90کیلومتر از شهر قشم دور شویم و پس از پیاده ‌روی در یک جاده شنی به طول دو کیلومتر در بیابان‌ها به جستجوی غار نمکی قشم بپردازیم.

نزدیکی غار، رگه‌های سفیدرنگ نقش بسته بر کوه، نگاه‌ها را به خود جلب می‌کند و هرچه به کوه نزدیک می‌شویم متوجه عظمت این بنای خدادادی که از زمان کامبرین به جای مانده است خواهیم شد.

 

جزیره قشم جزو قشنگ‌ترین و بکرترین مناطق دنیا به شمار می‌رود که متأسفانه به آن توجه کمی شده است، یکی از شگفتی‌های این جزیره غار نمکی است که در 90کیلومتری شهر قشم واقع‌شده است. این غار درون کوه نمکی با ارتفاع بسیار زیاد شکل‌گرفته است و سطح آن بارگه‌هایی از نمک و آهک پوشیده شده است.

 

 

غار نمک چگونه شکل گرفته است؟

 

این غار که با مسیر 6400 متری خود توانسته عنوان طولانی‌ترین غار نمکی جهان را کسب کند. غار نمکی قشم در ابتدا لایه‌ای در زیرزمین بوده که پس از گذشت سال‌ها به سطح زمین رسیده‌ است.

طبق تحقیقات، چون نمک خاصیت شناور دارد و وزن حجمی آن از سنگ‌های اطرافش کم‌تر است، تکه‌های نمک‌ به‌مرور سنگ‌ها را کنار زده‌ و به بخش بالایی رسیده‌اند و گاهی همراه خود سنگ‌های عمقی زمین را بالا آورده‌اند.

علت استواری این کوه با بنیان سست، آب‌وهوای گرم منطقه قشم است زیرا هرچه منطقه خشک‌تر باشد و باران کمتری ببارد احتمال پایداری آن بیشتر است.

گردش در غار نمکی نیازمند تجهیزات است

 

دهانه غار در سمت جنوب واقع‌شده و رفتن تا عمق 20 متری آن نیاز به تجهیزات خاصی ندارد؛ زیرا نور خورشید غار را روشن کرده و راه را نشان می‌دهد.

گردشگران عادی می‌توانند تا عمق 100متری غار نمکدان را هم بدون تجهیزات طی کنند اما این کار بسیار هیجان‌انگیز و پرخطر است. ادامه مسیر به سمت بخش‌های داخلی غار نمک قشم نیاز به یک راهنما و امکانات خاص غارنوردی دارد.

بسیاری از افرادی که به این غار می‌روند تمایل دارند ادامه مسیر را نیز طی کنند زیرا بخش اصلی در میانه غار نمکی واقع‌شده که زمین دیگر هموار نیست و نمک‌های کریستالی فرش راه می‌شوند.

درست در وسط این غار یک جویبار وجود دارد که بانمک‌های اطراف خود ترکیب‌شده و به‌صورت چشمه خارج می‌شود و در دامنه کوه یک حوضچه طبیعی سفیدرنگ را به وجود می‌آورد. یکی از مناظر دیدنی درون غار همین آب‌های انباشته است زیرا تصاویر قندیل‌های نمکی را در خود منعکس می‌کند و عکس‌هایی بی‌نظیر را برای ما برجای می‌گذارد.

آیا غار نمکدان قشم، تنها غار نمکی ایران است؟

ایران پهناور ما پر از مناظر طبیعی است که غار نمکی یکی از آن‌ها به شمار می‌آید. غار نمکی قشم طولانی‌ترین غار نمکی جهان است ولی غارهای نمکی دیگری در کشور ما وجود دارد که جذابیت‌های زیادی دارند. به‌اختصار توضیحاتی در رابطه با چند نمونه از غارهای نمکی ایران را بیان می‌کنیم:

1. مرد نمکی، معدن حیرت‌انگیز چهر آباد

معدن شگفت‌انگیز چهرآباد در استان زنجان یکی دیگر از غارهای نمکی ایران است که داستان‌های زیادی را در خود جای داده است. این کوه که به گویش محلی دوزالخ هم نامیده می‌شود از سال 1372 به بعد با کشف اولین مرد نمکی عنوان دیگری را به خود گرفت.

 پس از کشف بقایای اولین مرد نمکی که سن آن 1700سال تخمین زده شده است، گمان می‌رفت برداشت از این معدن طبیعی متوقف شود اما تا پیدا کردن چهارمین مرد نمکی که به دلیل حفاری با بولدوزر قسمت‌های زیادی از بدن آن متلاشی شده بود بهره‌برداری ادامه داشت. تاکنون 6 جسم مبحوس در نمک در این معدن کشف شده است که در موزه ایران باستان و موزه باستانی زنجان نگهداری می‌شوند.

 

غار نمکی استان زنجان که به مرد نمکی نیز معروف است از سال 1372 این نام را به خود گرفته است، زیرا طی حفاری برای خروج نمک از این کوه، چندین جسم محبوس در نمک پیداشده است. متأسفانه به دلیل حفاری غیراصولی پیکر بسیاری از آن‌ها تکه‌تکه است و هم‌اکنون در موزه ایران باستان نگهداری می‌شوند.

 

2. گرمسار، شهر تونل های نمکی

 

گرمسار که بزرگ‌ترین معادن و تونل‌های نمک را در خود جای‌داده یکی دیگر از مناطق دیدنی با 27 معدن و 40 تونل نمک در استان سمنان است.

از معروف‌ترین معادن گرمسار می‌توان به گنبد نمکی کوه دشت کهن اشاره کرد. معدنی متشکل از گچ و نمک و با منظره‌ای شگفت‌انگیز که به تله نفتی شهرت یافته است.

نفت موجود در این کوه نمکی به دلیل ترکیب شدن با گوگرد نفت‌ترش نام دارد. درجه خلوص نمک موجود در این کوه نمکی 98 درصد است و 80درصد از نمک استان را تأمین می‌کند.

3. غار نمکی خرسین، بکر و شگفت انگیز به نظر می‌آید

جذاب‌ترین غارهای نمکی در استان هرمزگان واقع‌شده‌اند زیرا پس از غار نمکی قشم که طولانی‌ترین غار نمکی جهان است، خرسین یکی از معدود غارهای نمکی بکر و دست‌نخورده است که  در فاصله ۸۰ کیلومتری مرکز استان هرمزگان واقع‌شده است.

غار خرسین مخصوص آن دسته از افراد کنجکاو است که به دنبال مکان‌های پرهیجان می‌گردند زیرا سنگ‌های نمکی با ارتفاع ۱۷۸ متر بسیار سست هستند و احتمال ریزش بسیار بالاست.

برای رسیدن به بخش مرکزی غار باید از راهروهای بسیار باریک و به اصلاح گربه رو گذر کرد. این گنبد نمکی به‌قدری دست‌نیافتنی است که در مرتفع‌ترین قسمت‌های آن بادام‌های کوهی یافت می‌شود.

غارهای حیرت‌انگیز نمکی در سایر کشورها چگونه شکل‌گرفته است؟

 

بیشتر غارهای نمکی جهان مصنوعی هستند و باهدف درمانی ساخته‌شده‌اند اما در این میان غار نمکی شگفت‌انگیزی در روسیه و نزدیکی مرز آسیا وجود دارد که شگفتی دیگری از طبیعت را به ما نشان می‌دهد. معدن نمک زیرزمینی در شهر یاکترینبورگ روسیه دارای دیوارهایی با نقاشی‌های حیرت‌آور است، شاید باور اینکه این طرح‌ها طبیعی است بسیار سخت باشد، لایه‌های رنگی سقف و دیوار غار نمکی روسیه توسط ماده معدنی کارنالیت که باعث ایجاد چرخش‌های رنگی در سنگ‌ها می‌شود، ایجادشده است.

غار نمکی چگونه به درمان بیماران تنفسی کمک می‌کند؟

همان‌طور که گفته شد بیشتر غارهای نمکی در دنیا دست‌ساز بوده و جنبه درمانی دارند. در دنیای امروز که انسان‌ها در معرض آلودگی‌های هوا، استرس، دخانیات و سایر عوامل مخرب تأثیرگذار بر بیماری‌های تنفسی هستند، غارهای نمکی قوت بیشتری گرفته‌اند و اتاق‌های نمک، روش نوینی برای درمان این بیماری‌هاست.

بلور نمک به دلیل مزاج گرم و خشک به‌خوبی بخارات آلوده هوا را به خود جذب می‌کند؛ همچنین راه رفتن بر روی سنگ نمک روشن باعث تعرق کف پا و بهبود درد مفاصل می‌شود.

آزمایشات انجام شده روی خاصیت درمانی غارنمک

 

 درسال 481 میلادی پزشکی لهستانی به‌نام فلیکس بوچوکوسکی اولین تئوری درمان با غار نمک را ارائه داد. فلیکس پس از آزمایش‌هایی که روی کارگران معدن که در معرض هوای اشباع نمکی قرار داشتند انجام داد، بهبود قابل‌توجهی در تنفس با مجاورت هوا نمکی در آن‌ها دید.

سربازان آلمانی نیز قبل از اعزام به جنگ مدتی را در اتاق‌های نمکی سپری می‌کردند تا ریه‌هایی قوی داشته باشند و از حالت‌های عصبی آن‌ها کاسته شود.در تحقیق دیگری که روی 11 کودک 6 تا 8 ساله باسابقه بیماری آسم خفیف انجام شد، تفاوت چشمگیری بین تست قبل و بعد از رفتن به اتاق نمک دیده شد.

این کودکان به مدت 2ساعت به اتاق‌های نمک می‌رفتند و پس از دیدن کارتون موردعلاقه خود، خارج می‌شدند این در حالی بود که بیماری آن‌ها درست بعد از خارج شدن از اتاق تا حد زیادی درمان شده بود.

خاطره‌ای از سفیر ایران در جمهوری آذربایجان در رابطه با غارهای نمک

به گفته وی در نخجوان بیمارستانی زیرزمینی در کوه “دوز داغ” در سال 1979 تأسیس‌شده است که به معالجه بیماران مبتلابه آسم و برونشیت می‌پردازند.

سفیر ایران در خاطرات خود بیان کرده است: “دو اتاق زنانه و سه اتاق مردانه و همچنین دو اتاق کودک در اختیار بیماران است. بیماران آسمی به مدت 2 الی 3 سال به اینجا می‌آیند و بر اساس اطلاعات نقل‌شده، در کودکان 90 الی 95 درصد و در بزرگ‌سالان 70 الی 75 درصد بهبود می‌یابند.”

چه کسانی نباید به غار نمکی بروند؟

به افرادی با شرایط زیر توصیه می‌شود از رفتن به غارهای نمک خودداری کنند:

• بیماران قلبی.
• کسانی که فشارخون بالا و کنترل نشده دارند.
• افراد گرم‌مزاج با خشکی، خارش و قرمزی پوست.
• اشخاصی که به‌تازگی الکل یا مواد مخدر استعمال کرده‌اند.
• بیماران میگرنی حاد.
• مریض‌های حاد روانی.

به چه کسانی رفتن به غار نمک توصیه می‌شود؟

 

این افراد از رفتن به غار نمک بسیار سود می‌برند:

• ساکنین شهرهای بزرگ، جهت ضدعفونی، تصفیه هوا و رفع استرس و پیشگیری از بیماری‌ها با تغییرات عصبی-هورمونی در بدن.
• افراد سردمزاج، جهت بهبود افسردگی و خستگی مزمن و کنترل تعرق زیاد پوستی.
• بیماران مزمن تنفسی نظیر آسم، سینوزیت، برونشیت با افزایش فعالیت مژک‌های تنفسی مجاری هوایی و دفع خلط‌های زائد.
• ورزشکاران، جهت بهبود دردهای عضلانی-اسکلتی و ارتقاء ظرفیت تنفسی و سطح انرژی بدن.
• دانش آموزان، جهت حافظه بهتر با افزایش جریان خون و اکسیژن مغز.
• بیماران سرطانی و آلرژیک، برای تقویت سیستم ایمنی بد.
• کودکان، جهت خواب شبانه راحت‌تر و کاهش تمایل به مصرف نمک به دلیل جذب پوستی-ریوی نمک.
• کارمندان اداری، جهت خنثی کردن یون‌های مثبت ناشی از وسایل برقی و کامپیوتر.

 

توجه داشته باشید بهترین زمان ورود به غار نمک یک الی دو ساعت پس از صرف غذا و به مدت بیست دقیقه است.

 

بهترین فصل استفاده از غارهای نمک

ازآنجایی‌که بارش باران بر تخریب دیواره‌ی غارهای نمکی بسیار تأثیرگذار است توصیه می‌شود در اوایل بهار و تابستان که میزان بارندگی کم است از غارهای نمکی بازدید کنید؛ همچنین به دلیلی خشکی هوای داخل غارها و نبود آب آشامیدنی توصیه می‌شود قبل از ورود، آب خوراکی موردنیاز خود را تهیه کنید و در طی مسیر به نکات ایمنی توجه کنید.

رستوران نمک

از آنجایی‌که خواص اتاق‌های نمک برای بسیاری از طبیعت دوستان روشن‌شده است، معماران شیرازی دست به ساخت جدیدترین مدل طراحی رستوران در شیراز زده‌اند و سازه‌هایی از جنس نمک را پدید آوردند.

گازهایی که از دیوار این رستوران منتشر می‌شود هوای آلوده محیط را تصفیه می‌کند و یک تهویه طبیعی به شمار می‌آید. سازنده این مجموعه برای زیبایی و جلوگیری از یکنواختی این بنای کاملاً نمکی از اشکال مختلف این عنصر به شکل پودر نمک، سنگ و لایه‌های فشرده استفاده کرده است.

میزهای مجموعه از جنس سنگ نمک‌اند اما صندلی‌ها آلومینیومی‌اند.
رستوران غار نمک در شهرهای قشم، بندرعباس، رشت و امارات شعباتی دارد.

هم‌اکنون با اطلاعاتی که در رابطه با طولانی‌ترین غار نمکی جهان که در قشم قرار دارد و غارهای نمکی دیگری همچون معدن مرد نمکی یا غار خرسیم در دست دارید، می‌توانید برای تعطیلات بعدی خود یکی از این مکان‌ها را به‌عنوان مقصد گردشگری انتخاب کنید.

با توجه به اینکه بعضی از این غارها امنیت کافی را ندارند توصیه می‌شود در انتخاب خود دقت کنید، همچنین توجه داشته باشید که این غارها برای افرادی با فشارخون بالا و سردرهای میگرنی مناسب نیست؛ پس اگر شرایط لازم را ندارید می‌توانیم به نگاه کردن کوه از دور اکتفا کنید.